در سیستم های تجدید ساختار شده صنعت برق، جایگاه خرده فروش به عنوان حلقه ارتباطی تولیدکنندگان و بازار عمده فروشی برق مهم و ضروری می باشد. در ساختار فعلی مصرف کنندگان خرد مجوز حضور در بازار عمده فروشی برق را ندارند و باید از بازار خرده فروشی برق خود را تأمین کنند.

“بازرگانی برق” – مشتمل بر فروش برق به مشترکین – از مصادیق خارج از صدر اصل 44 است و به استناد جز 1 بند الف سیاست‌های کلی اصل 44، دولت حق فعالیت اقتصادی در این حوزه را ندارد و به‌تبع آن به‌منظور ایجاد شرایط لازم برای ورود اشخاص جدید در این حوزه، شکل‌دهی سازوکار مدیریت چرخه عمر پروانه‌ها در حوزه خرده‌فروشی برق ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. لذا به‌ منظور بهبود فضای کسب و کار و توسعه بازار خرده‌فروشی برق و حصول اطمینان از رفتار رقابتی، «دستورالعمل اجرای پروانه خرده‌فروشی برق» تدوین شده است. در این میان، خرده‌فروشان یکی از عناصر فعال در محیط تجدید ساختار یافته به شمار می‌روند. شرکت‌های خرده‌‌فروش با دریافت پروانه خرده‌فروشی از وزارت نیرو می‌توانند نسبت به فروش برق طبق دستورالعمل‌های مصوب اقدام نمایند. بازار خرده‌فروشی برق، قسمتی از بازار برق و بازار بورس انرژی است که اجازه می‌دهد، افرادی در آن، به عنوان واسطه عمل کرده و برق مورد نیاز مصرف‌کنندگان را خریداری کنند و در اختیار مصرف‌کنندگان خرد و جزئی قرار دهند. این بازار، اختیار مشتریان را بیشتر کرده و به آنان اجازه می‌دهد، تامین‌کننده برق خود را انتخاب کنند. این بازار، اختیار فروشندگان را نیز گسترش خواهد داد.

خرده‌ فروشان به عنوان واسطه عمل می‌کنند، برق مورد نیاز خود را از تالار عمده ‌فروشی بورس انرژی، با توجه به پیشنهادهای تولیدکنندگان خریداری می‌نمایند. نقش بازار عمده ‌فروشی بورس، صدور اجازه انجام معاملات بین تولیدکنندگان، خرده‌ فروشان و سایر واسطه‌ها برای تحویل کوتاه ‌مدت برق و یا برای تحویل آن در آینده است.

شروع رسمی فعالیت خرده  ‌فروشی در ایران با ابلاغ اولین دستورالعمل خرده فروشی به شماره 93/24967/350 در تاریخ 93/05/18 آغاز گردید. مطابق با این دستورالعمل، شرکت‌های خرده‌ فروش متضمن به اختیارات به شرح زیر می‌باشند:

• فروش انرژی الکتریکی به مشترک در هر یک از سطوح ولتاژی توزیع، فوق توزیع و انتقال
• خرید و فروش برق از بورس انرژی
• خرید برق از بازار عمده‌فروشی برق
• خرید و فروش حقوق و منافع ناشی از بهره‌برداری از ظرفیت نیروگاه
• خرید و فروش گواهی ظرفیت

تا سال 1394 کلیه مصرف کنندگان برق (صنعتی ،خانگی،کشاورزی و …) بر اساس قرارداد اشتراک خود و دیماند مصرفی و تعرفه های مصوب توانیر نسبت به پرداخت بهای توان مصرفی، آبونمان و … اقدام میکردند.

در این سال طبق مصوبه هیئت وزیران مقرر شد که مشترکین جدید با دیماند بالای پنج مگا وات، برق مورد نیاز خود را از طریق قراردادهای دوجانبه و یا خرید از بورس انرژی انجام دهند در طی سنوات پس از آن نیز با گذشت زمان مشترکین قدیمی با دیماند بالای پنج مگاوات و پس ازآن مشترکین قدیمی که دیماند مصرفی آنها به بالای پنج مگا وات رسید نیز رسیده بود نیز می بایست به همین منوال عمل می‌کردند.

درسال 1402 بر اساس مصوبه شماره 1402/21179/20/100 مورخ  1402/03/28 مقرر شده است که مشترکین با دیماند بالای یک مگاوات  نسبت به تأمین برق مصرفی خود از طریق قراردادهای دوجانبه و یا خرید از بورس انرژی اقدام کنند و مطابق دستورالعمل رویه شماره 1402/19706/200 مورخ 1402/03/20 درغیر اینصورت هزینه برق مصرف آنها به قیمت بیشترین بهای مصوب و با اعمال ضریب جریمه 1/2 برابر دریافت می گردد.

 و نیز بر اساس ماده 16 قانون جهش دانش بنیان مقرر است یک درصد از مصرف خود را از تابلو برق سبز بورس تأمین کنند و این میزان طی پنج سال به پنج درصد افزایش یابد و در غیر این صورت وزارت نیرو موظف است درصد مذکور از برق مصرفی آنها را  با تعرفه برق تجدید پذیر محسبه و دریافت کند .

عدم توجه به موضوع فوق موجب ضرر و خسارت بیش از حد برای مصرف کنندگان می باشد در این صورت هزینه برق مصرفی حدود 1/8 برابر خواهد رسید.

شرکت ماهان تجارت انرژی پایا با مجوز رسمی خرده فروشی برق از وزارت نیرو، آماده ارائه راهکارهای لازم جهت تأمین برق اقتصادی و پایا در قالب قراردادهایی کاملا منعطف با صنایع و مشترکین با دیماند بالای یک مگاوات است.